วันอาสาฬหบูชา

ประวัติความเป็นมาของวันอาสาฬหบูชา

    วันอาสาฬหบูชา ตรงกับวันเพ็ญ เดือน 8 ก่อนวันเข้าพรรษา 1 วัน เป็นวันที่พุทธศาสนิกชนแสดงความเคารพต่อพระสงฆ์ อาสาฬหเป็นชื่อเดือน 8 อาสาฬหบูชาย่อมาจากคำว่า “อาสาฬหบูรณมีบูชา” แปลว่า “การบูชาพระในวันเพ็ญเดือนอาสาหะหรือเดือน 8” ถ้าปีใดมีเดือน 8 สองครั้ง ก็จะเลื่อนไปเป็นวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 8 หลัง 

     หลังจาก สมเด็จพระพุทธองค์ ได้ตรัสรู้ในวันเพ็ญ เดือน 6 แล้ว ได้ทรงใช้เวลาทบทวนสัจธรรมและทรงคำนึงว่าธรรมะที่พระองค์ตรัสรู้นี้ลึกซึ้งมาก ยากที่ผู้อื่นจะรู้ตาม แต่อาศัยพระกรุณานี้เป็นที่ตั้ง จึงทรงพิจารณาแบ่งบุคคลออกเป็น 4 ประเภท(บัว 4 เหล่า) คือ 
         1. อุคฆฏิตัญญู ดอกบัวที่อยู่พ้นน้ำ 
         2. วิปัจจิตัญญู ดอกบัวที่อยู่ปริ่มน้ำ
         3. เนยยะ ดอกบัวที่อยู่ใต้น้ำ 
         4. ปทปรมะ ดอกบัวที่จมอยู่กับโคลนตม

      ทรงระลึกถึงอาฬารดาบสและอุททกดาบสว่า มีกิเลสเบาบางสามารถตรัสรู้ได้ทันที แต่ท่านทั้ง 2 ได้ตายแล้ว จึงทรงระลึกถึงปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 ซึ่งถือได้ว่าเป็นเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นเมื่อ 45 ปี ก่อนพุทธศักราช ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 คือวันอาสาฬหปุรณมีดิถี หรือวันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เมืองพาราณสีแคว้นกาสี ได้ทรงแสดงพระธรรมเทศนาแก่ปัญจวัคคีย์ ทั้ง 5 คือ โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานามะ และอัสสชิ ซึ่งล้วนแล้วแต่ เป็นผู้อุปฐากพระพุทธเจ้าเมื่อครั้งยังทรงบำเพ็ญทุกขกิริยาอยู่ พระธรรมที่พระพุทธองค์ทรงเทศนาในครั้งนี้มีชื่อว่า ธรรมจักกัปปวัตนสูตร ซึ่งมี อริยสัจ 4  หรือความจริงอันประเสริฐ 4 ประการได้แก่

         1. ทุกข์ ความไม่สบายกาย ไม่สบายใจ

         2. สมุทัย เหตุให้เกิดทุกข์

         3. นิโรธ ความดับทุกข์

         4. มรรค ข้อปฎิบัติให้ถึงความดับทุกข์

          และหลังจากแสดงพระธรรมเทศนาแล้ว ท่านโกณฑัญญะได้ดวงตาเห็นธรรม เป็นคนแรก ได้กราบทูลขอบวช และพระพุทธองค์ก็ทรงอนุญาต โดยทรงทำการอุปสมบทให้แบบ เอหิภิกขุอุปสัมปทา นับเป็น"ปฐมสาวก" ของพระพุทธเจ้า

         ดังนั้นในวันนี้จึงเป็นวันแรกที่มี พระรัตนตรัยครบองค์สาม คือ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ เนื่องจากพระพุทธองค์ทรงเทศนาเป็นกัณฑ์แรก จึงเรียกเทศฯกัณฑ์นี้ว่า "ปฐมเทศนา" หรืออีกนัยหนึ่งอาจจะกล่าวได้ว่านับเป็นวันแรก ที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศพระพุทธศาสนา

สรุปเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นในวันอาสาฬหบูชาไว้โดยย่อ ดังนี้

1. เป็นวันแรกที่พระโคตมพุทธเจ้าทรงประกาศพุทธศาสนา

2. เป็นวันแรกที่พระบรมศาสดาทรงแสดงพระธรรมจักร ประกาศสัจธรรม อันเป็นองค์แห่งพระสัมมาสัมโพธิญาณ

3. เป็นวันที่พระอริยสงฆ์สาวกองค์แรกบังเกิดขึ้นในโลก คือ พระอัญญาโกณฑัญญะได้รับประทานเอหิภิกขุอุปสัมปทา ในวันนั้น

4. เป็นวันแรกที่บังเกิดสังฆรัตนะ สมบูรณ์เป็นพระรัตนตรัย คือ พระพุทธรัตนะ พระธรรมรัตนะ พระสังฆรัตนะ

ขอเชิญพุทธศาสนิกชน ร่วมถือศีลปฏิบัติธรรมในวันอาสาฬหบูชาและเข้าพรรษานี้ครับ